Yapısı ve işlevi
Hidrolik direksiyon pompası: İşlev ve onarım talimatları
Hidrolik direksiyon pompasının yapısı, işlevi ve arıza teşhisi konusunda değerli ve faydalı servis talimatlarını burada bulabilirsiniz.
Sürüş sırasında aracın daha kolay ve daha rahat yönlendirilmesini sağlamak için servo direksiyon sisteminin ihtiyaç duyduğu hidrolik basıncı üretir. Motor çalışırken ve direksiyon simidi “düz” konumdayken, pompa hidrolik yağı sürekli olarak direksiyon sisteminden geçirir ve tekrar genleşme haznesine geri besler.
Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.
İÇİNDEKİLER
Yapısı ve işlevi: Bilinmesi gerekenler
Servo pompası, direksiyon takviye pompası ya da hidrolik pompa olarak da bilinen mekanik hidrolik direksiyon pompası (Resim 1), bir V kayışı aracılığıyla araç motoru tarafından tahrik edilir. Sürüş sırasında aracın daha kolay ve daha rahat yönlendirilmesini sağlamak için servo direksiyon sisteminin ihtiyaç duyduğu hidrolik basıncı üretir. Motor çalışırken ve direksiyon simidi “düz” konumdayken, pompa hidrolik yağı sürekli olarak direksiyon sisteminden geçirir ve tekrar genleşme haznesine geri besler. Bir direksiyon hareketi gerçekleştirildiğinde, hacimsel akışı hidrolik direksiyonun çalışma alanına yönlendirilir ve sistemde basınç oluşur. Direksiyon tahdidi dolduğunda, geri akış bloke edilir ve direksiyon desteği için maksimum sistem basıncına ulaşılır. Bazı durumlarda, bu direksiyon desteği sürücü tarafından manevra sırasında bir ıslık sesi şeklinde de algılanır.
Direksiyon pompasının çalışma şekli, döner sürgülü sıkıştırma prensibini temel alır. Döner kanatlı pompa olarak da anılan döner sürgülü pompa (Resim 2), emme ve basma görevleri için tasarlanmış bir pozitif deplasmanlı pompadır. Pompa içerisinde, pompa odacığına eksantrik olarak yerleştirilmiş bir rotor bulunur. Bu rotora bir veya birden fazla hareketli sürgü (kanat) yerleştirilmiş olabilir. Kayış tahriki aracılığıyla pompa miline ve dolayısıyla rotora bir dönme hareketi verilir. Hareketli sürgüler, merkezkaç kuvveti ve oluşan basınç tarafından pompa odacığının iç duvarına bastırılır ve hücreleri sıkıştırırlar. Bu sırada hidrolik yağ, gövde duvarı ile ikişer sürgünün oluşturduğu hücrelerin içerisinde emme tarafından basma tarafına doğru yer değiştirir. Hücre hacmindeki bu değişiklik, hidrolik direksiyonun hidrolik hat sistemi aracılığıyla yağın servo pompası tarafından genleşme haznesinden emilmesiyle sonuçlanan bir emme basıncına neden olur. Pompanın hacimsel akışı, motor devir sayısı ile orantılı olarak artar. Daha yüksek sürüş hızlarında veya pompa devir sayılarında direksiyon desteğini azaltmak için hacimsel akış, bir besleme akışı sınırlama valfi aracılığıyla düzenlenir.
Araçtaki montaj pozisyonu
Direksiyon pompasının montaj konumu (Resim 3), çoğu durumda doğrudan motorun yan tarafındadır. Tahrik kayışı tasarımına bağlı olarak pompa mekanik olarak ayrı bir V kayışı veya ünite kayışı üzerinden tahrik edilir.
Kayış kasnaklı direksiyon pompası
Döner kanatlı pompanın yapısı
- Kaldırma halkası
- Kanat
- Rotor
- Mil
- Pompa gövdesi
Montaj konumu
Arıza nedenleri ve belirtiler: Arıza teşhisi
Hidrolik pompadaki bir kusur kendini aşağıdaki şekilde gösterebilir:
- Zor çalışan direksiyon
- Sürtünme, öğütme veya gıcırdama şeklinde pompa sesleri
- Pompa gövdesinden yağ sızıntısı
- Genleşme haznesinde köpük oluşumu
Bir pompa kusurundan aşağıdaki nedenler sorumlu olabilir:
- Tahrik mekanizması veya gövde üzerindeki harici mekanik hasarlar
- Direksiyon sistemindeki kirlilik veya metalik aşınmaya bağlı dahili hasarlar
- Direksiyon sistemindeki sızıntılar nedeniyle yetersiz yağlama - pompa kuru çalışmış
- Çok eski veya uygun olmayan hidrolik yağ nedeniyle termik aşırı yüklenme
Kontrol ve onarım: Servis ipuçları
Mekanik tahrikli direksiyon pompalarındaki sorun giderme işlemi sırasında öncelikle V kayışına bir göz atılmalıdır. Arızalı veya yetersiz gerdirilmiş bir V kayışı, çoğu durumda hatalı bir direksiyon desteğinin nedeni olabilir. Daha sonra hidrolik yağın dolum seviyesi ve durumu kontrol edilmeli ve gerekirse üreticinin spesifikasyonlarına göre doldurulmalı veya değiştirilmelidir. Servo yağının rengi de bazı ipuçları verebilir. Araç üreticisinin spesifikasyonlarına bağlı olarak, yağ kehribar veya kırmızımsı/pembe renkte olmalıdır. Kahverengimsi veya siyah bir renk, direksiyon sistemindeki aşınmadan kaynaklanan ağır kirliliği gösterir. Bu durumda sistem kontrol edilmeli ve hasarlı bileşenler değiştirilmelidir.
Onarım talimatları
Onarımın bir parçası olarak servo direksiyon pompası değiştirilecekse, aşağıdaki onarım talimatlarına uyun:
- Direksiyon sistemine yapılan müdahaleye bağlı olarak, pompa sadece eğitimli teknik personel tarafından değiştirilebilir.
- Hidrolik direksiyon sistemi, pompayı monte etmeden önce kirlilikler açısından kontrol edilmeli, gerekirse yıkanmalı ve temizlenmelidir!
- Pompa monte edildikten sonra, hidrolik direksiyon sistemi yeniden doldurulmalı, havası alınmalı ve sızdırmazlık açısından kontrol edilmelidir! Bu işlem için sadece araç üreticisi tarafından öngörülen yeni hidrolik direksiyon yağlarını kullanın.
Direksiyon sistemindeki kullanımı nedeniyle, direksiyon pompası güvenlikle ilgili bileşenlerden biridir. Uygun olmayan şekilde yapılan bir onarım, sistemin arızalanmasına ve yaralanmalara yol açabilir!
- Hidrolik direksiyon sistemindeki tüm onarım işleri sırasında, lütfen ilgili araç üreticisinin güvenlik uyarılarına ve onarım talimatlarına uyun!
- Eğer gerekirse, araç üreticisi tarafından belirtilen takımları kullanın
Sökme ve takma talimatları
Bir onarım durumunda, aşağıdaki yöntemin izlenmesini öneriyoruz:
Sökme talimatları
- Servo direksiyon yağını hazneden vakumla çekin ve uygun şekilde bertaraf edin.
- Tahrik kayışını pompanın kayış kasnağından çıkarın.
- Pompa üzerindeki hidrolik besleme ve yüksek basınç hatlarını sökün. Dışarı sızan yağı toplayın ve bertaraf edin. Bağlantı hatlarının sökülen contalarını bertaraf edin.
- Pompanın sabitleme vidalarını gevşetip, sökerek direksiyon pompasını sökün.
- Hidrolik hatların durumunu ve hasar olup olmadığını kontrol edin ve gerekirse değiştirin.
- Hidrolik direksiyon sistemi, pompayı monte etmeden önce kirlilikler açısından kontrol edilmeli, gerekirse yıkanmalı ve temizlenmelidir! Sistem filtresini değiştirin.
Yeni pompa monte edilmeden önce, eski ve yeni pompalar karşılaştırılmalıdır. Gerekirse, örneğin kayış kasnağı gibi gerekli bileşenler eski pompadan yeni pompaya dönüştürülmelidir.
Yeni pompanın montajı, işlemler ters sıralamada yapılarak gerçekleştirilir.
Montaj talimatları
- Pompanın flanş yüzeyini ve motor üzerindeki montaj yüzeyini temizleyin.
- Hidrolik direksiyon pompasını araç üreticisinin onarım talimatlarına uygun olarak takın. Vidaların sıkma torklarına dikkat edin!
- Tüm yağ tapalarını çıkarın ve hidrolik hatların bağlantı yerlerindeki yüzeyleri uygun bir temizlik maddesi ile temizleyin.
- Hidrolik hatlarını pompaya bağlayın. Bunun için yeni sızdırmazlık elemanları kullanın!
- Tahrik kayışını takın ve üretici spesifikasyonlarına göre gerdirin.
- Hazneyi araç üreticisi tarafından önerilen yeni hidrolik sıvısı ile işaretli yere kadar doldurun.
- Araç motorunu çalıştırın ve rölantide çalışmaya bırakın.
- Direksiyon simidini yavaşça, sol dayanma noktasından sağ dayanma noktasına kadar birkaç kez çevirin.
- Geri dönüş hattından hazneye hava kabarcığı olmayan temiz sıvı gelinceye kadar hidrolik sıvısı doldurun.
- Haznedeki yağ seviyesinin işaret çizgisine denk gelip gelmediğini kontrol edin ve ardından kapağı yerine takın.
- Test sürüşü gerçekleştirin ve direksiyon sisteminin doğru çalışıp çalışmadığını kontrol edin.
Pompa monte edildikten sonra, hidrolik direksiyon sistemi yeniden doldurulmalı, havası alınmalı ve sızdırmazlık açısından kontrol edilmelidir! Bu işlem için sadece araç üreticisi tarafından öngörülen yeni hidrolik direksiyon yağlarını kullanın!