Araç seviye sensörünün yapısı ve çalışma prensibi
Araç seviye sensörü – Yapısı, işlevi ve hata arama
Araç seviye sensörü, araç yüksekliğini tespit etmek için merkezi bir bileşendir. Sensör, aks veya süspansiyona göre karoserin dikey konumunu ölçer. Ölçüm verileri, otomatik far yükseklik ayar sistemi, adaptif süspansiyon sistemleri ve çeşitli denge ve konfor işlevleri gibi birçok araç sisteminin temelini oluşturur.
Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.
İÇİNDEKİLER
Araç seviye sensörünün yapısı ve çalışma prensibi
Araç seviye sensörleri, doğrudan süspansiyon ve karoser parçalarına takılan dönüş açısı sensörleridir. Bunlar, karosere veya aks gövdesine sabit bir şekilde bağlanan bir sensör muhafazasından ve örneğin enine salıncak koluna sabitlenmiş olan bir kaldıraç kolundan oluşurlar. Kaldıraç kolu, araç modeline bağlı olarak farklı uzunluklarda ve sabitleme türlerinde olabilir.
Hareketli süspansiyon parçaları ile karoser veya aks gövdesi arasındaki konum değişirse, kaldıraç kolu da buna göre hareket eder. Bu hareketi doğrudan sensöre aktarır ve burada dönüş hareketine dönüştürülür. Sensör bu dönüş hareketini elektrik sinyaline dönüştürür ve üst seviyedeki kontrol ünitesine iletir. Bu şekilde, yükseklik değişiklikleri hassas bir şekilde kaydedilebilir ve süspansiyon ve konfor sistemlerinin kontrolü için kullanılabilir.
Araç seviye sensörleri güvenlikle ilgili sistemlerde de kullanıldığından, özellikle yüksek bir kesinti güvenliği gereklidir. Bu nedenle, genellikle yedekli sensör versiyonu kullanılır. Burada, iç kısımda birbirinden bağımsız iki ölçüm kanalı paralel olarak çalışır. Her iki kanal da aynı hareketi algılar ve her biri üst seviyedeki kontrol ünitesine bir sinyal gönderir. İki sinyal değeri birbirinden saparsa, kontrol ünitesi bir düzensizlik algılar ve buna göre tepki verebilir. Bu şekilde, olası bir kesinti erkenden tespit edilir ve tüm sistemin işlevsel güvenliği güvence altına alınır.
Uygulamada sıklıkla kullanılan modeller şunlardır:
Potansiyometrik sensörler
Bu model, değişken bir direnç aracılığıyla konumu belirler. Bu tür sensörler genellikle eski araçlarda veya basit seviye kontrol sistemlerinde bulunur. Dezavantajı, sürekli mekanik hareket nedeniyle iç kısımdaki sürtünme kontaklarının aşınabilmesidir.
Endüktif sensörler
Endüktif sensörler, elektromanyetik indüksiyon aracılığıyla hareketleri algılar. Ölçüm prensibinde hareketli kontaklar gerekmediğinden, sağlam, uzun ömürlü ve hassas çalışırlar. Endüktif sensörler genellikle havalı süspansiyona sahip sistemlerde veya adaptif süspansiyonlarda kullanılır.
Endüktif sensörlerin özel bir versiyonu, HELLA tarafından geliştirilen CIPOS ®’tur. Teknoloji (temassız endüktif konum sensörü). İndüksiyonun avantajlarını özel olarak geliştirilmiş elektronik sistemle birleştirir ve araçta tipik olarak görülen yüklenmeler altında bile güvenilir bir çalışma sağlar.
Tipik özellikler:
- Temassız ve aşınmasızdır
- Manyetik alanlara karşı duyarlı değildir
- Yüksek sıcaklık kararlılığı
- Titreşimlere, neme ve kire karşı dayanıklıdır
- Yedekli ölçümler için çok kanallı yapı
Örnek gösterim - CIPOS® teknolojisine sahip endüktif sensörün iç yapısı
1. Rotor
2. Sensör elektroniği
3. Bobinler
4. Çıkış sinyalini hazırlamaya yönelik elektronik sistem
Hall etkisi sensörleri
Bu sensörler, hareketle değişen bir manyetik alan kullanırlar. Burada da hareketli kontaklar yoktur. Hall sensörleri bakım gerektirmez ve güvenilirdir. Tipik kullanım alanları, otomatik far yükseklik ayar sistemi gerektiren Xenon veya LED farlı modern araçlardır.
Uygulama alanları
Araç seviye sensörleri çeşitli araç sistemlerinde kullanılır:
| Uygulama | Hedef | İlgili sistemler |
|---|---|---|
| Otomatik far yükseklik ayar sistemi | Göz kamaştırmayan ışık deseni | Seviye sensörü + Far kontrol ünitesi |
| Havalı süspansiyon | Sabit yerden yükseklik | Seviye sensörü + Havalı süspansiyon kontrol ünitesi |
| Dinamik süspansiyon ayar sistemi | Konfor ve sürüş stabilitesi | Seviye sensörü + Amortisör ayar sistemi |
| Römork modu | Yük durumunda dengeli araç seviyesi ve göz kamaştırmayan ışık | Seviye sensörü + otomatik far yükseklik ayar sistemi veya seviye ayar sistemi |
Ayrıca, dönüş açısı sensörleri tarım araçları veya iş makineleri gibi diğer alanlarda da kullanılabilir. Bu uygulamalarda, römorklardaki kapak konumunu veya iş makinelerindeki kepçe konumunu kaydetmek için kullanılırlar.
Kesinti nedenleri ve belirtiler
Araç seviye sensörleri, süspansiyon bölgesine monte edilir ve bu nedenle tüm araç ömrü boyunca farklı yüklenmelere maruz kalırlar. Arızaların veya kesintilerin tipik nedenleri şunlardır:
- Mekanik hasarlar: Taş çarpması, çarpışma veya yanlış montaj nedeniyle kırık veya eğrilmiş kaldıraç kolları.
- Elektriksel arızalar: Kablo kopmaları, soket bağlantılarında korozyon veya nem girişinden kaynaklanan kısa devreler. Entegre kontrol devresindeki dahili hatalı işlevler de hatalı sinyallere veya bir kesintiye neden olabilir.
- Çevresel etkiler: Su, tuz veya kir girişi contalara ve muhafaza gövdesine zarar verebilir.
- Potansiyometrelerdeki aşınma: Eski, mekanik çalışan sensörlerde sürekli çalışma nedeniyle direnç şeridinin aşınması.
Olası belirtiler:
- Gösterge panelinde bir ikaz lambasının yanması
- Sürücü destek veya süspansiyon sistemleriyle ilgili olarak verilen sürücü uyarıları veya hata mesajları
- Otomatik far yükseklik ayar sisteminin kısıtlanması veya kesintiye uğraması
- Adaptif süspansiyonlarda olağan dışı sürüş davranışı (örneğin çok sert veya çok yumuşak)
- Kontrol ünitesinde bir acil durum programının etkinleştirilmesi
Kontrol ünitelerinin örnek gösterimi - Teşhis
Araç seviye sensörünün işlevi, üst seviye kontrol ünitesi tarafından izlenir. Araç tipine bağlı olarak, tanılama işleminde sadece hata belleği okunmakla kalmaz, aynı zamanda parametre sorgulamaları veya devre şemaları gibi ek fonksiyonlar da görüntülenebilir. Ayrıca, araç tipine ve donanıma bağlı olarak araç yüksekliği ile ilgili temel ayarlar da mevcut olabilir.
Hata belleğinin okunması
Bu işlev aracılığıyla, kontrol ünitesinde kayıtlı hata kodları okunabilir ve silinebilir. Kayıtlar, araç seviye sensöründe, kablolamada veya kontrol ünitesi ile iletişimde arızalar olup olmadığı hakkında bilgi verir.
Örnek olayımızda aşağıdaki hata kodu kaydedilmiştir:
- Hata kodu 49 / C103715
- Hata mevcut
- Araç içindeki sürücüye yönelik uyarı:Havalı süspansiyon: Arıza! Lütfen servise başvurun
Hata belleği sorgulamasının örnek gösterimi
Gösterge panelindeki sürücüye yönelik bilgilendirmenin örnek gösterimi
Parametreler
Bu işlevde, araç seviye sensörünün güncel değerleri görüntülenebilir. Örneğin, normal konuma (aracın referans yüksekliği) göre tespit edilen yükseklik sapması veya tespit edilen araç yüksekliği (mutlak) buna dahildir. Bu değerler, sensörün çalışma sırasındaki davranışını değerlendirmek ve sapmaları tespit etmek için yararlıdır.
Böylece, sol ve sağ seviye sensörünün sinyallerinin uyumlu olup olmadığı veya elektriksel veya mekanik bir arızaya işaret eden mantıksız değerler mevcut olup olmadığı kontrol edilebilir.
Parametre sorgulamasının örnek gösterimi - Arka sağ sensör değerinde sorun var
Parametre sorgulamasının örnek gösterimi - Arka sağ sensör değeri normal
Temel ayarlar
Süspansiyon bölgesindeki sensörlerde yapılan çalışmaların ardından veya süspansiyon bileşenlerinin değiştirilmesinden sonra, normal konumun yeniden öğretilmesi gerekebilir. Buradan, kontrol ünitesinin süspansiyonu ayarlarken referans olarak aldığı yükseklik anlaşılır. Kontrol ünitesi, dört tekerleğin mevcut yükseklik değerlerini hedef değerler olarak alır.
Normal konum doğru şekilde öğretilmemişse, aşağıdaki sorunlar ortaya çıkabilir:
- Yanlış araç yüksekliği (örneğin bir tarafı daha yüksek veya daha alçak)
- Gösterge panelinde hata mesajları
- Otomatik seviye ayar sisteminde hatalı işlevler
- Olumsuz etkilenen sürüş dinamikleri veya konfor
Öğretme işlemi, araç tipine ve donanımına bağlı olarak, tanılama cihazındaki temel ayarlar üzerinden gerçekleştirilir.
Temel ayarın örnek gösterimi - Normal konumu yeniden öğretme
Bağlantı şemaları
Sisteme özgü devre şemaları, araç bilgilerinden hata araması için kullanılabilir. Bunlar, araç seviye sensörlerinin elektrik bağlantısını ve araç elektrik sistemine entegre edilmesini gösterirler.
Bu şekilde, kontrol ünitesi ile sensörler arasındaki sinyal yolları izlenebilir ve olası kesintiler veya hatalı işlevler hedefe yönelik bir şekilde sınırlandırılabilir. Özellikle karmaşık şasi veya aydınlatma sistemlerinde, devre şemalarıyla çalışmak, hata kaynaklarını hızlı ve güvenilir bir şekilde tespit etmek için önemli bir destek sağlar.
Bir devre şemasının örnek gösterimi - Araç seviye sensörlerinin araç elektrik sistemine entegre edilmesi.
1. Süspansiyon ayar sistemi kontrol ünitesi
2. Ön sağ araç seviye sensörü
3. Arka sol araç seviye sensörü
4. Arka sağ araç seviye sensörü
5. Ön sol araç seviye sensörü
Bakım ve onarım talimatları
- Araç seviye sensörünün takılması ve sökülmesi, sadece eğitimli uzman personel tarafından yapılmalıdır.
- Montajdan önce, sensörün öngörülen kullanım için uygun olduğundan ve gerekli ölçü, bağlantı ve özelliklere sahip olduğundan emin olunmalıdır.
- Montajdan sonra, uygun bir tanılama cihazı ile şasi yüksekliği kontrol edilmelidir. Bu sırada, normal konumun doğru bir şekilde algılanıp algılanmadığı ve sensör sinyallerinin mantıklı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Ardından hata belleği silinmelidir.
- Araç tipine ve yapılan işlere bağlı olarak, mevcut yükseklik değerlerinin referans değerler olarak alınabilmesi için, aracın normal konumunun yeniden ayarlanması gerekebilir. Ayrıca, araca özel destek sistemlerinin kalibre edilmesi de gerekebilir. Bu çalışmalar için HELLA Gutmann'ın ADAS CSC aracı, sürücü destek sistemlerini üreticiden bağımsız olarak hassas bir şekilde kalibre etme olanağı sunmaktadır.
- Bu bağlamda, ilgili araç üreticisinin sökme, takma ve güvenlik talimatlarına mutlaka uyulmalıdır.
- HELLA, amacına uygun olmayan kullanım veya hatalı montajdan kaynaklanan hasarlar konusunda hiçbir sorumluluk kabul etmez.
- İş güvenliği, kaza önleme ve atık bertarafına ilişkin ülkeye özgü yönetmeliklere uyulmalıdır.
Not:
Farklı tanılama seçenekleri, örnek olarak mega macs X tanılama cihazı kullanılarak gösterilmiştir. İlgili test derinliği ve işlev çeşitliliği, araç üreticisine göre farklı tasarlanmış olabilir ve kontrol ünitesinin ilgili sistem konfigürasyonuna bağlıdır. Şematik çizimler, resimler ve açıklamalar, doküman metnini açıklamaya ve göstermeye yarar ve araca özgü onarım için temel olarak kullanılamazlar.