Şerit değiştirme asistanı

Şerit değiştirme asistanı ve kör nokta asistanı konusunda faydalı bilgileri ve değerli ipuçlarını burada bulabilirsiniz.

Kazaların önlenmesi için sürücü destek sistemlerinin daha da geliştirilmesi çerçevesinde, araçların arka tarafına yönelik destek sistemleri için radar sensörlerine olan ilgi giderek artmaktadır. Giderek daha fazla araç modeli, seri olarak bu sensörlerle donatılmış olacak. Bu nedenle arıza teşhisi ve onarım konusu, sadece marka servisleri için değil, aksine er veya geç bağımsız araç servisler için de günlük servis yaşamının bir parçası olacak. Bu yazıda, özel olarak araç arkası uygulamalarına yönelik radar sensörleri ve bunların "şerit değiştirme asistanı" sürücü destek sistemindeki kullanımını ele alacağız.

Önemli güvenlik uyarısı Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.

 

SÜRÜCÜ DESTEK SİSTEMLERİNDEKİ RADAR SENSÖRLERİ: BİLİNMESİ GEREKENLER

Sürücüyü desteklemeye yönelik sayıları sürekli artan sürücü destek sistemleri, giderek artan şekilde radar sensörleriyle donatılmaktadır. Bu teknolojinin bir avantajı, radar sensörlerinin hava koşullarından bağımsız olarak, hassas bir ölçüm sonucu elde edebilmesidir. “Radar" kavramı ile ilk etapta havacılık veya denizcilik sektörüyle ilinti kurulmaktadır. O alanlarda bu sistemler uzun yıllardan beri yerleşmiş ve kendisini kanıtlamıştır. “Radar", Radio Detection and Ranging ifadesinin kısaltmasıdır ve "radyo sinyalleriyle konum belirleme ve mesafe ölçümü" anlamına gelir.

 

Basitleştirilerek ifade edilecek olursa, bir radar cihazı, birincil sinyaller olarak tanımlanan demetlenmiş elektromanyetik dalgaları ışık hızında gönderir. Bu dalgalar bir nesneye isabet edecek olursa, yankı (ikincil sinyaller) olarak yansıtılır ve sistem tarafından alınıp, değerlendirilirler. Daha sonra sistemin elektronik değerlendirme ünitesinde yön, mesafe ve hız belirlenebilir.

Otomotiv sektöründe uygulama

Radar sensörleri, farklı destek sistemlerinde aracın ön ve arka tarafında bulunan sürücü destek sistemlerinde mesafe ölçümü için kullanılır. 

 

Adaptif hız sabitleyici ACC (Adaptive Cruise Control) gibi araç önü uygulamalarına yönelik radar sensörleri, çeşitli araç markalarında zaten uzun yıllardan beri mevcuttur. 

 

Kazaların önlenmesi için sürücü destek sistemlerinin daha da geliştirilmesi çerçevesinde, araçların arka tarafına yönelik destek sistemleri için radar sensörlerine olan ilgi giderek artmaktadır. Giderek daha fazla araç modeli, seri olarak bu sensörlerle donatılmış olacak. Bu nedenle arıza teşhisi ve onarım konusu, sadece marka servisleri için değil, aksine er veya geç bağımsız araç servisler için de günlük servis yaşamının bir parçası olacak.

HELLA 24 GHZ RADAR SENSÖRLERİ: TEMEL BİLGİLER

HELLA, on yılı aşkın bir süredir, 24 GHz dar bant alanında radar sensörleri üretmektedir. HELLA, henüz 2005 yılında 24 GHz radar sensörlerinin ilk neslini seri kullanıma sunmuştur. Sensörler, günümüzde yerleşik hale gelmiş kör nokta algılaması, şerit değiştirme asistanı ve geri viteste parktan çıkış desteği gibi standart işlevler için uygundur.

 

Radar sensörü, aracın arkasında 70 metreye kadar bir alandaki nesnelerin hız, açı ve mesafe bilgilerini algılamakta ve değerlendirmektedir. İlk nesilden beri LFMSK (Linear Frequency Modulation Shift Keying [Lineer Frekans Modülasyonu Geçiş Anahtarlaması] Yöntemi) kullanılmaktadır.

 

Bu yöntem yardımıyla, birden fazla hedefin mesafesi ve bağıl hızı, frekansı zamansal olarak değişen sadece tek bir sinyalle (Chirp [İnce ses]) algılanabilir ve belirlenebilir.

 

Üçüncü nesil radarda geliştirilmiş bir FM modeli kullanılmakta olup, burada modülasyon bant genişliği maks. 200 MHz ile sınırlıdır. Sistem, 24,05 ile 24,25 GHz arasındaki bir frekans bandında, ortalama 13 dBm'lik (EIRP) bir iletim gücü ile çalışmaktadır. Buradan elde edilen 0,75 m'lik uzamsal çözünürlük, gerçekleştirilen araç arkası işlevleri için uygundur. Buradaki Monopulse Yöntemi (tek darbe yöntemi), açıyı belirlemek için kullanılır. Sistem, spesifik sinyal işleme yaklaşımları temelinde, çeşitli alım kolları üzerinden radar yansımalarının faz karşılaştırmasını gerçekleştirir.

 

Dördüncü nesil radar sensörlerinde, bir diğer güvenlik işlevi olan iniş asistanı entegre edilmiştir. Bu işlevle, yandan geçen araçlar gibi tehlikeli durumlar, araçtan inmeden önce erken bir evrede algılanmakta ve araçtaki yolcular uyarılmaktadır.

BU SENSÖR TEKNOLOJİSİNİN AVANTAJLARI ŞUNLARDIR:

  • Küçük montaj boyutları ve 24 GHz teknolojisinin iyi aktarım özellikleri sayesinde, bu sensörler tamponun arkasına gizli bir şekilde monte veya entegre edilebilmektedir
  • Frekans modülasyonu ve anten boyutu mükemmel eşleştirilmiştir
  •  Ürünlerin geliştirilmiş seri üretimi, işlevler ve montaj
  • Diğer radar teknolojilerine kıyasla, optimum fiyat/performans oranı 
TEKNİK VERİLER
Ölçüm prensibi LFMSK (Linear Frequency Modulation Shift Keying Yöntemi)
Frekans aralığı 24,15 GHz/ISM
Bant genişliği <= 200 MHz/ISM
İletim gücü <= +20 dBm azami güç, EIRP
Çevrim süresi 200 MHz OBW'de 1,5 m

Hız ölçümü

         Bağıl hız aralığı
         Ayrılabilirlik

 

-70 m/s ila +70 m/s
0,32 m/s

Algılama aralığı – Azimut (Menzil ve Çapraz menzil) 165°

Sensör nesline bağlı olarak, aşağıdaki uygulamalar entegre edilebilir:

Kör nokta denetimi

Bu özellik, sürücünün kör noktasında kalan alanı denetler ve şerit değiştirme esnasında sürücüyü tehlikeli durumlara karşı uyarır. Sensör, yakın mesafelerde çalışır.

Şerit değiştirme asistanı

Şerit değiştirme asistanı, şerit değiştirmenin tehlikeli olabileceğini sürücüye bildirerek, daha güvenli sürüş koşulları sağlar. 70 metrelik bir uyarı mesafesi, şerit değişiminin vakitlice iptal edilebilmesi için sürücüye yeterli zamanı verir.  Bu işlev, otoyol sürüşünü özellikle güvenli hale getirir. 

ARKA ÇARPIŞMA HAZIRLIĞI SİSTEMİ

Arka çarpışma hazırlığı sistemi, arkadan yaklaşan araçları izler ve doğrudan yaklaşmakta olan bir çarpışma durumunda, örn. hava yastığı, emniyet kemerleri, vb. gibi güvenlik önlemlerini önceden etkinleştirir.

PARK ÇIKIŞ ASİSTANI

Park çıkış asistanı, bir park yerinden çıkış sırasında yaklaşan araçlara karşı sürücüyü uyarır. Bu işlev, geri vitese takılarak etkinleştirilir ve radar sensörünün yan algılama performansını temel alır.

ARAÇTAN İNİŞ ASİSTANI

Araçtan iniş asistanı, hem sürücü hem de yolcu tarafındaki ön ve arka kapılar olmak üzere, sağ ve sol araç kapıları alanını denetler. Bu işlev, araç kapısının güvenli bir şekilde açılamayacağı durumlarda, araç yolcularını uyarır.

ŞERİT DEĞİŞTİRME ASİSTANI: YAPISI VE İŞLEVİ

Şerit değiştirme asistanı, sürücü destek sistemleri arasında teknolojik bir inovasyondur. Bu sistem, çok şeritli yollarda ve otoyollarda şerit değiştirme sırasındaki olası tehlikeleri bildirir ve kazaları önlemeye yarar; dolayısıyla trafikteki güvenliğe katkıda bulunur. 

 

Bu bölümde, "Audi Side Assist" sürücü destek sistemi örneğinde aşağıdaki sistem bilgileri gösterilmektedir. 

Kumanda cihazları

Şerit değiştirme asistanı, yapıları bakımından aynı olan bir ana ve bir de yedek kontrol ünitesinden oluşur. Entegre bir radar sensörüyle birlikte, her iki kontrol ünitesi de bağımsız birer bileşen oluşturur. Kontrol ünitesi, radar sensörünün üzerinde, plastik bir kapakla donatılmıştır. "Radom" olarak da tanımlanan bu kapak, radar ışınlarını optimum şekilde yayan özel bir malzemeden oluşur.

 

"Ana" (1) kontrol ünitesi tamponun arkasında, sol tarafa, "Yedek" (2) kontrol ünitesi tamponun arkasında, sağ tarafa monte edilmiştir.

İkaz ışıkları

Sistem ek olarak her biri sol ve sağ dış aynaların gövdesine entegre edilmiş olan iki adet 4 LED'li ikaz ışığına sahiptir. 

Açma ve kapatma anahtarı

“Şerit değiştirme asistanı” işlevinin açılıp kapatılabildiği bir düğme, sol ön kapı döşemesinin üzerindeki kaplamaya entegre edilmiştir.
Düğmenin üzerindeki entegre bir LED ışık aracılığıyla, işlev durumu gösterilir. Sistem, en son ayarlanan durumu kaydeder ve araç yeniden çalıştırıldığında bu ayarı kabul eder. 

Şerit değiştirme asistanının işlev açıklaması

Şerit değiştirme asistanı "Side Assist", 30 km/s'lik bir hızdan itibaren çalışır. Radar sensörlerinin algılama alanı (A), aracın arka tarafında yakl. 50 metre ve aracın yan tarafında (B) yakl. 3,60 metredir. 

 

Sistem, radar sensörleri yardımı ile aracın arkasındaki ve yanındaki trafiği izler. İzlenen alan, hem sürücü hem de yolcu tarafında, sürücünün göremediği "kör noktaları" içerir.

 

İzlenen bölgede bir motorlu araç bulunması ve hiçbir şerit değiştirme yapılmaması durumunda, sağ veya sol dış aynadaki LED göstergelerin hafif bir şekilde yanmasıyla sürücü bilgilendirmesi gerçekleştirilir. Gereksiz yere sürücünün dikkatinin dağıtılmaması için, ışık şiddetinin yoğunluğu daha düşüktür. Bu durumda şerit değiştirmek için sürücü tarafından sinyal kolu etkinleştirilecek olursa, ilgili tarafta bulunan sağ veya sol dış aynadaki ikaz ışığının yoğun bir şekilde yanıp sönmesi ile sürücü uyarılır. 

 

Sistem tarafından bir motorlu araç algılanacak olursa, aynı anda muhtemel bir çarpışmaya kadar olan süre ilgili kontrol ünitesi tarafından hesaplanır. Sistem, bu değerlendirme yardımıyla yaklaşan, birlikte hareket eden ve geride kalan motorlu araçlar arasında ayrım yapar.

YAKLAŞAN ARAÇLAR

Henüz çok uzakta olan bir araç, yüksek süratte hızla yaklaşıyorsa, kritik olarak değerlendirilebilir. Aynadaki ikaz ışığı daha erken etkinleştirilir.

BİRLİKTE HAREKET EDEN ARAÇLAR

Birlikte hareket eden araçların şerit değiştirme açısından kritik olarak değerlendirilmesi durumunda, ikaz ışığı etkinleştirilir. "Kör noktada" algılanan tüm araçlar gösterilir.

GERİDE KALAN ARAÇLAR

Algılanan bir nesne, araç tarafından 15 km/s'den daha düşük bir hız farkıyla yavaşça geçilecek olursa, nesne kör noktada bulunduğu sürece ikaz ışığı etkinleştirilir. Araç 15 km/s'den daha büyük bir hızla geçilecek olursa, sürücüye herhangi bir uyarı mesajı gerçekleştirilmez.

VİRAJ ALMA

Viraj yarıçapı 170 metreden daha büyükse, arka alandaki araçlar sistem tarafından algılanır. Viraj yarıçapı daha küçükse, aracın arkasındaki 50 metrelik izleme alanının tamamı sensörler tarafından algılanamayacağından, şerit değiştirme asistanı pasiftir.

DİĞER İŞLEVLER

Römork işletimi
Fabrikada monte edilmiş bir römork soketine bir elektrik bağlantısı yapılacak olursa, şerit değiştirme asistanı otomatik olarak kapanır. 

 

İkaz ışığının gösterge parlaklığını ayarlanması
İkaz ışığının parlaklığı, sistem tarafından otomatik olarak uyarlanır. Sistem, ayar için gerekli bilgileri yağmur/far sensörü aracılığıyla elde eder. Bununla birlikte sürücünün çoklu ortam arabirimi (Multi Media Interface (MMI)) üzerinden parlaklığı kendi ihtiyacına göre ayarlama olanağı vardır. Otomatik ayar tarafından üst ve alt ayar sınırına zaten ulaşılmışsa, artık başka bir ayarlama yapılamaz. Ayar değerleri, ilgili araç anahtarı üzerinde kişiselleştirilir. 

İLETİŞİM VE SİSTEM ENTEGRASYONU: GENEL BAKIŞ

Olası tehlikeli bir durum hakkındaki sürücü bilgilerini hesaplamak için, şerit değiştirme asistanı çok sayıda bilgiye gereksinim duyar. Kontrol ünitesi, gerekli bilgileri farklı kaynaklardan alır.
Ana ve yedek kontrol üniteleri, kendilerine has bir yüksek hızlı "CAN" veri yolu aracılığıyla birbirlerine bağlıdır. Veri alışverişi, 500 kBit/s'lik bir veri iletim hızında gerçekleşir. Araç içerisinde daha fazla iletişim için, ana kontrol ünitesi, diğer veri yolu paylaşımcıları ile bilgi alışverişinde bulunmak amacıyla, arıza teşhis ara birimine bağlıdır. 

Birim Bilgi
Kumanda paneli kontrol ünitesi Oluşan arızalar hakkında görsel ve sesli olarak sürücü bilgilendirmesi
Yağmur/far sensörü İkaz ışıklarının uyarlanması için güncel olarak ölçülen ortam aydınlığı hakkında ana kontrol ünitesini bilgilendirir
ABS kontrol ünitesi Tekerlek hızı ve dönüş oranı hakkında bilgi
Römork algılama kontrol ünitesi Römork işletimi bilgisi
Şerit takip asistanı düğmesi Şerit takip asistanı "Açık veya Kapalı" bilgisi
Konfor merkezi kontrol ünitesi
  • Sinyal aktivasyonunda şerit değiştirme bilgisi
  • Geri vitese takıldığında "geriye sürüş" bilgisi
Başlatma izni kontrol ünitesi Giriş, başlatma izni bilgisi ve anahtar bilgisi
Gösterge ve kumanda ünitesi kontrol ünitesi "İkaz ışıklarının parlaklığı" sürücü isteği

Gösterge panelindeki sürücü bilgileri

Sistemin kapatılması durumunda, gösterge panelinin ekranında aşağıdaki uyarılar görüntülenir:

 

Ekrandaki uyarılar Nedeni
Audi Side Assist kullanılamıyor: Sensörler bloke oldu Sensörlerin çalışma alanı veya görüşü, bir bisiklet taşıma aparatı ya da benzeri tarafından bloke edilmiş.
Audi Side Assist: Sistem arızası Arızalı bir sensör nedeniyle sistem artık güvenli işlev sağlayamaz ve kapanıyor.
Audi Side Assist: Şu anda kullanılamıyor Arızalı bir akü veya çok düşük şarj seviyesi nedeniyle geçici olarak kapatma.
Audi Side Assist: Römork işletiminde mevcut değil Römork işletimi algılandı.

İşlev kısıtlamaları

Radar sistemi, sol ve sağ tarafında şeritler bulunan normal genişlikteki şeritler üzerindeki tüm sürüş durumları kapsanacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte, şerit değiştirme için kritik alanda hiçbir araç bulunmamasına rağmen, bazı durumlarda sistem aynadaki ikaz ışığını çalıştırabilir. 

 

Araç üreticisine göre örnek durumlar:

  • Sürücü dar yollarda kenara çok yakın seyrediyorsa ve diğer bir şeritte bulunan araçlar kapsama alanına giriyorsa
  • Dar virajlar alınırken, sistem duruma göre bir sonraki şeritte bulunan bir araca tepki verebilir
  • Çok yüksek veya yerleri kaymış bariyerlere ya da diğer nesnelere tepki verme
  • Çok kötü hava koşulları nedeniyle işlev kısıtlamaları
NOT

Şerit değiştirme asistanının sorunsuz bir şekilde çalışması için, radar sensörleri alanında bulunan tampon kapatılmamalı veya üzerine bir şey yapıştırılmamalıdır. Ek olarak bu alanlar, kış mevsiminde karsız ve buzsuz olarak tutulmalıdır.

ŞERİT DEĞİŞTİRME ASİSTANI ARIZA TEŞHİS VE ONARIM TALİMATLARI: VİDEO

Radar sensörü üzerindeki servis işlemleri - Audi Side Assist

Bu videoda sizlere “Şerit değiştirme asistanı” sürücü destek sistemine yönelik arıza teşhis ve onarım talimatlarını gösterilmektedir..

 

03:41 dk.

ŞERİT DEĞİŞTİRME ASİSTANI ÜERİNDEKİ SERVİS İŞLEMLERİ: ARIZA TEŞHİSİ

Tanı

Şerit değiştirme asistanının sistem işlevleri sürekli izlenir. Oluşan hatalar kontrol ünitesinin hata belleğinde saklanır ve uygun bir arıza teşhis cihazı ile değiştirilebilir. Sisteme bağlı olarak, ilave parametreler görüntülenebilir ve arıza arama için kullanılabilir. 

 

Arıza arama çerçevesinde, aşağıdaki arıza teşhis işlevlerinden yardım alınabilir:

Hata kodu

Bu işlevde, hata belleğinde saklanan hata kodları okunabilir ve silinebilir. Buna ek olarak, hata kodu hakkındaki bilgiler alınabilir.

Parametrelerin okunması

Bu işlevde, kontrol ünitesinin güncel ölçüm değerleri görüntülenebilir.

Aktüatör testi gerçekleştirme

  • Elektronik sistemlerde, kontrol ünitesi tarafından bileşen kontrolü
  • Bileşenlerin temel işlevlerinin ve kablo bağlantılarının kontrol edilmesi

Kodlama

  • Bu işlevde, bir sistemdeki yeni bileşenler veya ek işlevler serbest bırakılabilir veya kodlanabilir.
  • Araç üzerinde yenileme yapıldıktan sonra aktüatörlerin veya kontrol ünitelerinin kodlanması

Kontrol ünitelerinin tanımlanması

Burada, özel sistem ve kontrol ünitesi bilgileri çağrılabilir.

NOT

Farklı arıza teşhis seçenekleri, mega macs 66 arıza teşhis cihazı yardımıyla örnek olarak gösterilmiştir. İlgili test derinliği ve işlev çeşitliliği, kontrol ünitesinin ilgili sistem konfigürasyonuna bağlıdır.

Kalibrasyon

Şerit değiştirme asistanının güvenli bir şekilde çalışmasını sağlamak için, bunun aşağıdaki işlemlerden sonra uyarlanması gerekir:

  • Kontrol ünitelerinden biri veya her ikisi de değiştirilmişse
  • Aracın arka tarafında, karoserde onarım çalışmaları yapılmışsa
  • Arka tamponda bir yer değişikliği yapılmışsa
  • Montaj ve sökme nedeniyle kontrol ünitelerinin montaj konumunun değişmesi durumunda

 

Sistemi kalibre etmek için, bir arıza teşhis cihazının yanında ek olarak bir Doppler jeneratörü ve bir kalibrasyon panosu gereklidir. Araç üreticisinin belirlediği özelliklere göre, test aletleri aracın arkasına hizalanır. Doppler jeneratörü, hareketli bir nesneyi taklit eder. Kalibrasyon işlemi arıza teşhis cihazı tarafından başlatılır ve önceden belirlenen iş akışlarına göre yürütülür. Kontrol ünitesi, tam otomatik bu süreç kapsamında gerçek ve nominal konumdan oluşan gerekli düzeltme değerlerini tespit eder ve bunları gelecekteki mesafe ölçümleri için kaydeder. 

ONARIM UYARISI

Tampon, sadece araç üreticisi tarafından onaylanmış boyalarla boyanabilir. Onaylanmamış boyalar, işlevlerin kısıtlı veya hatalı olarak yerine getirilmesine neden olabilir. Araçtaki servis çalışmaları sırasında araç elektrik sistemini desteklemek için uygun bir şarj cihazı bağlayın. Lütfen araç üreticisinin ilgili bakım ve onarım talimatlarına uyun!