Sekonder hava sistemi neden kullanılır?
SEKONDER HAVA SİSTEMİ
Araçlardaki sekonder hava sistemi konusunda faydalı bilgileri ve önemli ipuçlarını burada bulabilirsiniz.
Sekonder hava sistemi, soğuk çalıştırma aşamasında zararlı egzoz gazı bileşenlerini azaltır. Bunun tam olarak nasıl çalıştığını bu sayfadan öğrenebilirsiniz. Buna ek olarak, sekonder hava sistemindeki bozulmaların kendilerini nasıl belli ettiklerini ve arıza teşhisi sırasında tam olarak nasıl lokalize edilebileceklerini buradan okuyabilirsiniz.
Önemli güvenlik uyarısı
Çalışmalarında araç servislerine profesyonel destek sağlamak için, aşağıdaki teknik bilgiler ve uygulamaya yönelik ipuçları HELLA tarafından hazırlanmıştır. Bu web sitesinde sağlanan bilgiler, yalnızca uygun şekilde eğitilmiş uzman personel tarafından kullanılmalıdır.
İÇİNDEKİLER
İKİNCİL HAVA SİSTEMİ NEDEN KULLANILIR?: TEMEL BİLGİLER
Bu sistem sayesinde katalitik konvertör henüz aktif değilken, soğuk çalıştırma aşamasında HC ve CO değerleri daha da düşürülür.
Stokiyometrik olarak çalıştırılan benzinli motorlarda, 3 yollu katalitik konvertörler yardımıyla yüzde 90’ın üzerinde bir dönüştürme oranı elde edilmektedir. Soğuk çalıştırma sırasında, bir sürüş döngüsünün emisyonlarının ortalama yüzde 80’e kadar olan kısmı üretilir. Fakat katalitik konvertör ancak yakl. 300 - 350 °C’lik bir sıcaklıktan itibaren etkili bir şekilde çalışmaya başladığından, emisyonları azaltmak için bu süre zarfında başka tür bir etkili önlem gerçekleştirilmelidir. Sekonder hava sisteminin görevi bu aşamada görülmektedir.
Egzoz sisteminde yeterli miktarda oksijen kalıntısı bulunması ve sıcaklığın yeterince yüksek olması koşuluyla, HC ve CO, bir ikincil reaksiyonda CO2 ve H2O oluşturmak tepkimeye girmeye devam ederler.
Karışım çok zengin olduğunda, soğuk çalıştırma aşamasında reaksiyon için yeterli oksijenin olmasını sağlamak için, egzoz gazı akışına ek hava beslenir. Üç yollu katalitik konvertör ve bir lambda kontrolü bulunan araçlarda, sekonder hava sistemi yaklaşık 100 saniye sonra devreden çıkar. İkincil reaksiyonda üretilen ısı sayesinde, katalitik konvertörün çalışma sıcaklığına hızla ulaşılır.
Sekonder hava aktif veya pasif olarak beslenebilir. Pasif sistemde, egzoz sistemindeki basınç dalgalanmaları kullanılır. Egzoz borusundaki akış hızı tarafından oluşturulan vakum sayesinde, bir zamanlama valfi aracılığıyla ek hava emilir. Aktif sistemde, sekonder hava bir pompa tarafından üflenir. Bu sistem daha iyi bir kontrole olanak sağlar.
AKTİF SEKONDER HAVA SİSTEMİNİN YAPISI: YAPISI
1 Hava filtresi
2 Sekonder hava pompası
3 Motor kontrol ünitesi
4 Tetikleme rölesi
5 Değiştirme valfi
6 Kombine valf
---------- akımsız
AKTİF SEKONDER HAVA SİSTEMİNİN İŞLEVİ: İŞLEV
Aktif sekonder hava sistemi genellikle bir elektrikli pompadan (bkz. Resim), tetikleme rölesinden, pnömatik bir kumanda valfinden ve bir kombine valften oluşur. Sistemin kumandası, motor kontrol ünitesi tarafından üstlenilir.
Sistem çalışırken, elektrikli pompa motor kontrol ünitesi tarafından tetikleme rölesi aracılığıyla çalıştırılır. Aynı zamanda pnömatik kumanda valfi kontrol edilir. Kumanda valfi açılır ve vakumun emme manifoldundan kombine valfe etki etmesini sağlar.
Vakum sayesinde kombine valf açılır ve pompa tarafından sevk edilen ek hava, boşaltma valflerinin arkasından emme manifolduna pompalanır. Lambda kontrolü aktif hale geldiğinde, sekonder hava sistemi kapatılır. Motor kontrol ünitesi elektrikli pompayı ve pnömatik kumanda valfini devre dışı bırakır. Aynı şekilde kombine valf de kapatılır ve sıcak egzoz gazlarının elektrikli pompaya ulaşmasını ve hasarlara yol açmasını önler.
Elektrikli pompa
BİR ARIZA DURUMUNDA GÖRÜLEN ARIZA BELİRTİLERİ: BELİRTİLER
“Sonradan yakma işleminin” eksik olması, soğuk çalıştırma ve sıcak çalışma aşamalarında egzoz gazı değerlerinin artmasıyla sonuçlanır. Katalik konvertör kendi çalışma sıcaklığına daha geç ulaşır. Motor kontrol ünitesinin kendi kendine arıza teşhis özelliği ile de denetlenen sekonder hava sistemleri, herhangi bir arıza durumunda motor arıza lambasının yanmasına neden olurlar.
ARIZANIN NEDENLERİ: ARIZA NEDENİ
Arızalı bir pompa, genellikle sistemin arızalanmasına yol açan en yaygın nedendir. Pompanın sıkışmasına yol açabilecek bir nem girişi nedeniyle hasarlar meydana gelebilir. Hatalı bir topraklama ve voltaj beslemesi de pompanın arızalanmasına neden olabilir. Aynı şekilde, tıkalı veya sızdıran hatlar, tetikleme valfi ve kombine valfin arızalanmasına veya hatalı işlevine neden olabilir ve bunun sonucunda da sekonder hava sistemi arızalanabilir.
SEKONDER HAVA SİSTEMİNDE ARIZA ARAMA VE ARIZA TEŞHİS ÇALIŞMALARI: SORUN GİDERME
Diğer tüm arıza arama ve arıza teşhis çalışmalarında olduğu gibi, bir gözle kontrol ve ek olarak akustik kontrol ile işe başlanmalıdır. Akustik kontrolde, motor soğuk haldeyken rölantide çalışma sırasında elektrikli pompa işitilebilir. Motoru durdurduktan sonra da pompanın çalışma gürültüsü belirgin bir şekilde duyulur. Gözle kontrol sırasında tüm bileşenler hasarlar açısından kontrol edilmelidir. Bu sırada borulara ve hortum bağlantılarına özel bir dikkat gösterilmesi gerekir. Bunlar bileşenler üzerinde doğru bir şekilde takılmış olmalı ve herhangi bir sürtme noktası bulunmamalıdır. Bunlar aynı zamanda bükülmüş veya çok dar yarıçaplar tarafından bloke edilmiş olmamalıdır. Aynı zamanda sigortalar da mevcut olmalı ve hasarlar açısından kontrol edilmelidir. Bu kontroller sırasında herhangi bir arıza tespit edilmeyecek olursa, daha ayrıntılı bir arıza teşhisi için uygun bir arıza teşhis cihazı kullanılmalıdır. Temel ön koşul, sistemin araç üreticisi tarafından arıza teşhisi yapılabilme özelliğine sahip olmasıdır.
Kaydedilen hataların okunması
Kaydedilmiş olası bir hata, hata belleği okutularak okunabilir ve giderilebilir.
Hata belleğinde herhangi bir hata kayıtlı değilse, aktüatör testi kullanılarak elektrikli pompa çalıştırılabilir. Bu kontrol sırasında, aynı zamanda tetikleme rölesinin işlevi de kontrol edilebilir.
Kontrol valfinin tetiklenmesi de aktüatör testi ile kontrol edilebilir. Kontrol valfinin işlevi, bir arıza teşhis cihazı olmadan da kontrol edilebilir. Bunu yapmak için, kombine valfe giden vakum hattını sökün. Soğuk motoru çalıştırın.
Kontrol valfi rakorundaki vakumun kontrol edilmesi
Vakumu kontrol edin
Sekonder hava pompası çalışmaya başlar başlamaz, kontrol valfinin rakorunda bir vakum hissedilmelidir (bir vakum pompası da bağlanabilir).
Kontrol valfinin tetiklenmesi
Multimetre ile kontrol
Herhangi bir vakum hissedilmezse, kontrol valfinin tetiklenmesini bir multimetre ile kontrol edin. Bu değerler normalse, arızalı bir kontrol valfi olduğu varsayılabilir.
Kombine valfin işlevinin kontrol edilmesi
Vakum pompası ile kontrol
Kombine valfin işlevi bir vakum pompası yardımıyla kontrol edilebilir. Bunu yapmak için, kombine valf üzerindeki vakum hattını çekin ve vakum pompasını valfe bağlayın.
Hortum bağlantısının kontrol edilmesi
Hortum bağlantısının kontrol edilmesi
Şimdi sekonder hava pompasından pompa üzerindeki kombine valfe giden hortum bağlantısını çözün.
Hatta hafif bir basınçla hava üfleyin (basınçlı hava kullanmayın). Kombine valf kapalı olmalıdır.
Kombine valfe vakum uygulayın ve hortum bağlantısına tekrar hava üfleyin. Kombine valf şimdi açık olmalıdır. Kombine valf açılmıyorsa veya kalıcı olarak açılıyorsa, valf arızalıdır.
NOT
Mümkünse, tüm arıza teşhis ve test çalışmaları sırasında araç üreticisinin talimatlarına her zaman uyulmalıdır. Üreticiden üreticiye değişen, dikkate alınması gereken araca özgü bilgiler ve kontrol yöntemleri olabilir.