Rozrusznik
SPRAWDZANIE ROZRUSZNIKA
W tym miejscu znajdziesz przydatną wiedzę i cenne wskazówki dotyczące rozruszników w pojazdach.
Ponieważ silnik spalinowy nie może sam się uruchomić, niezbędny jest sprawny rozrusznik w samochodzie zdolnym do jazdy. Niewłaściwe działanie rozrusznika może być spowodowane na przykład nieprawidłowymi połączeniami, uszkodzonym włącznikiem elektromagnetycznym lub zniszczonym mechanizmem sprzęgającym. Tutaj dowiesz się wszystkiego o możliwych niedomaganiach oraz sposobach przywracania sprawności w niektórych przypadkach.
Wskazówka dotycząca bezpieczeństwa
Poniższe informacje i porady praktyczne zostały przygotowane przez firmę HELLA w celu zapewnienia profesjonalnego wsparcia dla warsztatów samochodowych. Informacje udostępnione na tej stronie internetowej powinny być wykorzystywane tylko przez odpowiednio wykwalifikowany personel.
SPIS TREŚCI
ROZRUSZNIK: PODSTAWOWE INFORMACJE
Silniki spalinowe nie mogą się uruchomić własną siłą, dlatego muszą być włączane przez zewnętrzne źródło energii. Ten proces rozruchu można realizować na drodze elektrycznej, hydraulicznej lub pneumatycznej.
W pojazdach silnikowych w większości przypadków stosuje się silniki elektryczne, zwykle nazywane jako rozruszniki. Ponieważ podczas rozruchu trzeba pokonać wysokie opory tarcia oraz ciśnienia sprężania, jako silnik rozruchowy nadaje się szczególnie silnik prądu stałego ze względu na wysoki początkowy moment obrotowy.
BUDOWA I DZIAŁANIE ROZRUSZNIKA: DZIAŁANIE
Rozrusznik składa się zazwyczaj z następujących podzespołów:
- Silnik elektryczny
- Elektromagnes załączający (włącznik elektromagnetyczny)
- Głowica z łożyskiem i mechanizmem sprzęgającym
Elektryczny rozrusznik składa się zasadniczo z rurowej obudowy, w której są umieszczone elementy biegunów, uzwojenia wzbudzenia oraz magnesy trwałe. W obudowie znajduje się elektryczny wirnik z uzwojeniem. Elektromagnes załączający, nazywany włącznikiem elektromagnetycznym, jest połączeniem przekaźnika oraz elektromagnesu i jest przykręcony u góry do głowicy rozrusznika. W głowicy rozrusznika znajdują się: zębnik, sprzęgło jednokierunkowe, dźwignia i sprężyna.
Zasada działania
Włączając silnik poprzez stacyjkę uruchamia się włącznik elektromagnetyczny. Przepływ prądu w uzwojeniu wciągającym i podtrzymującym przyciąga zworę. W wyniku tego jest uruchamiana dźwignia, która popycha mechanizm sprzęgający z zębnikiem i sprzęgłem jednokierunkowym do wieńca zębatego koła zamachowego silnika. Po pełnym zazębieniu się zębnika styk we włączniku elektromagnetycznym zamyka główny obwód prądu prowadzący do rozrusznika. Rozrusznik jest włączony i obraca się.
USZKODZENIE ROZRUSZNIKA: OBJAWY
Następujące objawy nieudanych prób rozruchu silnika mogą wskazywać na uszkodzenie rozrusznika:
- Brak reakcji po uruchomieniu stacyjki
- Słychać działanie włącznika elektromagnetycznego jednak brak zazębienia
- Rozrusznik obraca się głośno, ale bez napędzania silnika
PRZYCZYNY USZKODZENIA ROZRUSZNIKA: PRZYCZYNA AWARII
Wadliwe działanie rozrusznika może mieć różne przyczyny:
- Uszkodzone złącza elektryczne
- Uszkodzony lub zacinający się włącznik elektromagnetyczny
- Elektryczne uszkodzenie silnika elektrycznego
- Uszkodzony mechanizm sprzęgający, zębnik lub sprzęgło jednokierunkowe
WSKAZÓWKA
Warunkiem poprawnego działania jest właściwe zasilanie rozrusznika. W ramach diagnostyki należy uwzględnić sprawdzenie akumulatora oraz połączenia plusa i masy rozrusznika.
KONTROLA ROZRUSZNIKA: POSZUKIWANIE USTEREK
Usterki elektryczne w rozruszniku są zwykle spowodowane przeciążeniem. Można to zauważyć po zwarciach do masy i między zwojami w cewce stojana i uzwojeniu wirnika, ale czasami także w cewkach zespołu sterującego (włącznika elektromagnetycznego). Szczotki węglowe i komutator są narażone na duże obciążenia i bardziej podatne na awarie niż w przypadku alternatora. Podczas gdy np. zakleszczone szczotki węglowe w alternatorze nie dadzą napięcia i nie obciążą go, to już w rozruszniku powoduje to powstawanie znacznych łuków z powodu wysokich prądów. Niszczy to często komutator. Do lokalizowania usterki potrzebny jest multimetr i amperomierz cęgowy. Można również lokalizować źródło usterki wsłuchując się w odgłosy (np. działania zębnika). Proszę również zapoznać się z informacją techniczną: „Masa (31)“.
Rozrusznik nie obraca się po uruchomieniu stacyjki.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Włączyć oświetlenie (światła mijania).
|
|
| Włącznik elektromagnetyczny nie przyciąga:
|
|
| Włącznik elektromagnetyczny przyciąga:
|
|
Rozrusznik nie obraca się, gdy kabel akumulatora jest umieszczony bezpośrednio na śrubie styku poniżej zacisku 30, lub obraca się zbyt wolno lub nie przyciąga zębnika do koła zamachowego.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Zużyte szczotki węglowe | Wymienić szczotki węglowe |
| Zakleszczone szczotki węglowe | Oczyścić szczotki węglowe i prowadnice w szczotkotrzymaczu |
| Sprężyny bez wystarczającego napięcia. Szczotki węglowe nie przylegają | Wymienić sprężyny |
| Zanieczyszczony komutator | Oczyścić komutator |
| Porysowany lub nadpalony komutator | Naprawić lub wymienić rozrusznik |
| Uszkodzone uzwojenie stojana lub wirnika | Naprawić lub wymienić rozrusznik |
Rozrusznik przyciąga i zazębia. Silnik obraca się tylko z szarpnięciem lub wcale.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Rozładowany akumulator | Naładować akumulator, sprawdzić |
| Niedostateczny przepływ prądu z powodu luźnych lub utlenionych połączeń | Oczyścić bieguny akumulatora i złącza oraz dokręcić |
| Zakleszczone szczotki węglowe | Oczyścić szczotki węglowe i prowadnice w szczotkotrzymaczu |
| Zużyte szczotki węglowe | Wymienić szczotki węglowe |
| Zanieczyszczony komutator | Oczyścić komutator |
| Porysowany lub nadpalony komutator | Naprawić lub wymienić rozrusznik |
| Uszkodzone uzwojenie stojana lub wirnika | Naprawić lub wymienić rozrusznik |
Zębnik nie wysprzęgla. Rozrusznik przyciąga i zazębia. Silnik obraca się tylko z szarpnięciem lub wcale.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Uszkodzony zębnik rozrusznika | Wymienić zębnik rozrusznika |
| Uszkodzony wieniec zębaty na kole zamachowym | Poddać wieniec zębaty obróbce, w razie potrzeby wymienić |
Zębnik nie wysprzęgla.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Zębnik lub wielowypust śrubowy zanieczyszczone lub uszkodzone | Naprawić lub wymienić rozrusznik |
| Uszkodzony włącznik elektromagnetyczny | Wymienić włącznik elektromagnetyczny |
| Zużyta lub uszkodzona sprężyna powrotna | Wymienić sprężynę powrotną |
Rozrusznik obraca się nadal po zwolnieniu stacyjki.
| PRZYCZYNA: | ROZWIĄZANIE PROBLEMU: |
|---|---|
| Uszkodzona stacyjka lub przekaźnik | Natychmiast zatrzymać silnik! Sprawdzić stacyjkę i przekaźnik, w razie potrzeby wymienić |
Czy ten artykuł jest dla Ciebie pomocny?
Nie, w niczym mi nie pomógł
Tak, okazał się pomocny