LED nedir? Cevapları HELLA verir!

LED, diyottan akım geçtiğinde ışık, kızılötesi ışınım ya da morötesi ışınım veren, ışık yayan bir yarı iletken bileşendir. Burada, kullanılan yarı iletken malzeme dalga boyu için belirleyicidir. LED temel olarak anot, katot, yarı iletken kristal, bağlantı teli ve gövdeden oluşur. Işık yayan diyotların çoğunda katot aynı zamanda reflektörü oluşturur. Bağlantı teli, kristal ile diyotu birleştirir. Lehim noktası, kristalin iki elektrik bağlantısından birini oluşturur. Aynı zamanda, yarı iletken kristal tarafından elektriksel gücün yalnızca bir kısmı ışığa dönüştürülebildiği için, ortaya çıkan atık ısıyı da alır.

LED"ler, tam olarak belirlenmesi veya ayarlanması gereken, "Çalışma noktası" denilen sıcaklığa bağlı bir noktada çalıştırılırlar.
Bir LED"in seri direnç olmaksızın bir gerilim kaynağından doğrudan işletimi mümkün değildir. LED"ler günümüzde zaten birçok alanda kullanılmaktadır: Akıllı telefon ekranı, LED televizyon, yaşam alanı aydınlatması hatta modern cerrahi donanımlar: Işık yayan küçük diyotlar artık günlük hayattan ayrı düşünülemez.
Bu özellikle araç aydınlatması alanı için de geçerlidir: Ana far grubu, uzun huzmeli ve yardımcı farlar, gündüz sürüş farları ve (kombine) arka lambalarda kullanımın yanı sıra LED"ler örneğin gabari işaret ve sinyal lambalarında da kullanılmaktadır. Böylece, otomobil sürücülerinin bildikleri gibi büyük ölçüde yalnızca klasik binek araç aydınlatmasını değil, aynı zamanda kamyon, treyler, tarım ve acil müdahale araçları gibi çok sayıda özel uygulamayı da kapsayan geniş bir uygulama yelpazesi karşılanmaktadır.

HELLA, LED araç aydınlatmalarının geliştirilmesi ve üretimi alanında zaten en başından beri öncü ve inovasyon liderleri arasında kabul edilmektedir. LED ürünlerimizle binek araçların gündüz sürüş farlarında ve ana far gruplarında, acil müdahale araçlarının ikaz lambalarında ya da tarım araçlarının çalışma farlarında her gün binlerce kez karşılaşıyorsunuz.

Karayolu trafiğinde genellikle tek taraflı olarak kısa huzmeli farlarından biri ya da kuyruk lambası çalışmayan binek araçlarla mutlaka karşılaşmışsınızdır. Belki bu bir seferinde kendi aracınızda da başınıza gelmiştir.
Geleneksel araç aydınlatmasında bu tür devre dışı kalmaların nedeni sıklıkla, nihayetinde değiştirilmesi gereken hasarlı ampullerdir. Bunun için aksesuar piyasasından uygun akkor ampuller, örneğin HELLA"nın kalite açısından üstün nitelikli ampulleri temin edilebilir.

Böyle devre dışı kalma durumlarıyla LED"lerde de karşılaşılabilir mi? İyi haber: Genellikle hayır. LED"ler, sıklıkla araç ömrünü bile aşabilen oldukça uzun bir kullanım ömrüne sahiptir. Bu, LED"lerin örneğin halojen ampuller gibi geleneksel ampullere karşı büyük avantajlarından biridir. Bu ampullerin bir aracın ömrü boyunca arızalanması mümkün olup, daha önce yukarıda tanımlandığı gibi yeniden satın alınmaları veya değiştirilmeleri gerekirken, LED"ler büyük ölçüde bakım gerektirmezler. Daha düşük güç tüketimi ve yüksek enerji verimliliği ile birlikte uzun kullanım ömrü sayesinde, LED"ler açısından orta vadede belirgin maliyet avantajları ortaya çıkmaktadır.

Ancak LED"ler gerçekte ne kadar uzun süre dayanıyorlar? Maalesef bu soruya genel bir cevap verilmesi mümkün değildir, çünkü burada örneğin kullanılan LED"lerin kalitesi, açma ve kapama sıklığı, kullanılan sıcaklık yönetimi ve diğer faktörler gibi çok sayıda etki faktörü rol oynamaktadır. Referans değer olarak LED"in tam 30.000 saatlik işletim süresi olduğu ve daha fazlasına ulaşabileceği söylenebilir - buna karşılık geleneksel 12V halojen ampullerde sıklıkla 2.000-4.000 saat sonrasında işletim süresi "son" bulur.

Ancak tabii ki en iyi LED"ler de elverişsiz çevre etkilerine karşı korunaklı değildir. Bu nedenle, hayli olumsuz koşullarda farlardaki LED"ler de devre dışı kalabilir. Şu an için bunların tek olarak değiştirilmesi henüz mümkün değildir. Bu durumda ne yazık ki farın tamamen değiştirilmesi gereklidir. Ancak bu HELLA farlarında son derece nadiren ortaya çıkan bir durumdur.

Evet, bu doğru; çünkü daha önce bahsedilen uzun kullanım ömrünün yanı sıra yüksek enerji verimliliği, LED teknolojisinin ana avantajlarından biridir. LED"ler deyim yerindeyse aydınlatma araçları arasındaki en iyi sporculardır: Düşük bir güç tüketimine rağmen, maksimum çıkışı elde ederler ve böylece kazananlar arasındaki yerlerini alırlar.

Düşük güç tüketimi, enerji ve dolayısıyla maliyetlerden tasarruf sağlar. LED"lerin edinilmesi halen biraz daha pahalı olmasına rağmen: Tek başına düşük işletim masrafları nedeniyle bile orta vadede bu satın almaya değer. Dahası, LED"lerin düşük güç tüketiminin hafife alınmayacak bir yan etkisi vardır: Aracınızın enerji kaynakları önemli ölçüde idareli kullanılır - bu hem akü ömrü açısından hem de azaltılan CO2 emisyonu nedeniyle özellikle çevre açısından faydalı bir durumdur.

Bu yüzden enerji verimli araç aydınlatması günümüzde önemli bir konudur ve gelecekte daha da fazla önem kazanacaktır. Elektrikle çalışan araçların sayısının önümüzdeki yıllarda belirgin derecede artacağı tahmin ediliyor. Böylece, araca özgü enerji kaynaklarının idareli kullanımı bir kez daha özel bir önem kazanmaktadır. İşte bu yüzden yüksek verimli LED teknolojisinin kullanımı tam da bu alanda adeta kaçınılmazdır.

Muhtemelen herkesin başına bir kez gelmiştir: Çalıştırılmasından kısa bir süre sonra geleneksel bir akkor ampulü ya da halojen ampulü değiştirirken, parmaklarınız yanar. Bunun sorumlusu, ampul çalışır durumdayken ortaya çıkan yüksek ısı gelişimidir. Yüksek ısıdan sadece parmaklar değil, aynı zamanda enerji verimliliği de zarar görür, çünkü kullanılmayan atık ısı, daima bir enerji kaybı anlamına gelir.

Peki LED"lerde durum nasıldır? Onlar da ısınıyor mu? Bu sorunun cevabı, daha ziyade "hayır" yönünde olmakla birlikte, "hem evet hem hayır" şeklindedir. Çünkü LED"ler de belirli ölçüde bir çalışma ısısı üretirler. Ancak bu ısı, benzer bir akkor ampulün açığa çıkardığı ısının oldukça altındadır. Bu nedenle LED"ler oldukça yüksek bir enerji verimliliğine sahiptirler. Geleneksel ampullerin aksine, LED"ler verilen enerjinin büyük bir bölümünü ışığa dönüştürürler. Bir örnek: 60 Watt"lık bir akkor ampul, yaklaşık 600 Lümen"lik bir aydınlatma şiddetine sahiptir. Buna karşılık eşit aydınlatma gücüne sahip güncel bir LED lamba sadece 8 Watt enerji tüketir.

LED farlar düşük UV ve kızılötesi ışık yayarlar. Bu sayede, standart halojen farlardan farklı olarak, ışık çıkış noktalarında aşırı sıcak olmazlar. Ancak bir LED far buna rağmen gövde içerisinde ısı üretebilir. Bu durumda üretilen ısının nedeni, far içerisinde kullanılan elektronik ünitedir. Bu ünite olmadan, optimum bir ışık sonucunun elde edilmesi mümkün olmazdı.

Söz konusu elektronik ünite tarafından üretilen ısının güvenli bir şekilde dışarı atılması için, tıpkı HELLA farlarda olduğu gibi, iyi bir sıcaklık yönetimi özellikle önemlidir. Çünkü, optimum bir sıcaklık yönetimi sayesinde sadece farın usulüne uygun bir işlevi sağlanmış olmaz, aynı zamanda kullanım ömrü de önemli ölçüde uzatılır; hatta sıklıkla bir araç ömründen bile daha uzun olacak şekilde.

HELLA"nın LED farlarına gönül rahatlığıyla güvenebilirsiniz, çünkü bunlar çok sayıda avantaj sunmaktadırlar. Sadece bu farlar üzerinde sahanda yumurta pişiremezsiniz!

LED"lerle temel olarak farklı ışık renkleri elde etmek mümkündür. Burada ışık rengiyle, örn. kırmızı, yeşil veya mavi LED"lerle yapılan herhangi bir renkli aydınlatma değil, aksine beyaz LED"ler tarafından üretilen ışığın fiili "görünümü" kastedilmektedir.

Renk sıcaklığı olarak da anılan ışık rengi, genellikle Kelvin olarak belirtilir. Burada temel olarak renk algılamasının kabaca üç alanı arasında ayırım yapılır: Sıcak beyaz (3.300 Kelvin"den daha az renk sıcaklığı), natürel beyaz (3.300 - 5.000 Kelvin renk sıcaklığı) ve gün ışığı beyaz (5.000 Kelvin"den daha fazla renk sıcaklığı).

LED"lerle, sıcak beyazdan gün ışığı beyazına kadar, renk tayfının tamamı karşılanmaktadır. Araç aydınlatması alanında, temel olarak gün ışığına eşdeğer ışık rengi önemlidir. Bu ışık renginin yol şeridi, nesneler ve engellerin önemli ölçüde daha iyi fark edilmesini sağladığı kanıtlanmıştır. Bunun dışında, gün ışığına eşdeğer ışık ile karanlıkta yapılan sürüşler sırasında sıkça karşılaşılan sürücü yorgunluğu, etkin bir şekilde azaltılmakta ve bu sayede karayolu trafiğindeki güvenlik önemli ölçüde iyileştirilmektedir; hem de sadece sürücünün kendisi için değil, aynı zamanda trafikteki diğer araçlar için.

HELLA yüksek performanslı LED farlar için kullanılan LED"lerde, daha seçim aşamasında ışık rengi ve aynı zamanda parlaklık açısından oldukça sıkı kalite standartları uygulanmaktadır. Her iki parametre de son derece dar bir tolerans aralığında bulunmak zorundadır. Ancak bu şekilde tüm ürünlerin parlaklık, ışık rengi ve diğer özellikler bakımından sürekli yüksek ve standart bir ışık kalitesi elde edilebilir.

Kişisel renk algılaması, gerçekten ölçülebilir Kelvin değerlerinden tamamen bağımsız olarak, sübjektiftir ve kişiden kişiye farklı şekilde algılanmaktadır. Buna göre renk, genel bir zevk ifadesidir ve insan teknolojik yardımcı araçlar olmaksızın, ışığın bileşimi hakkında bir ifadede bulunacak durumda değildir. Dolayısıyla, başka insanların bizimle kıyaslandığında renkleri nasıl algıladıklarını hissetmek neredeyse imkansızdır; aynı zamanda kişisel renk algılaması tek bir kişi için bile gün içerisinde dalgalanmalara tabidir.

Kısacası bu gibi durumlarda, salt kişisel renk algılaması nedeniyle dünya bazı insanlar için diğer insanlara göre çok daha "renkli" görünebilir.

Bu soruya gerçekten somut bir cevap verebiliriz: Temel olarak LED teknolojisi herkes için, özellikle binek araç sürücüleri için de almaya değer. Bunun nedeni, LED teknolojisinin sunduğu özel avantajlardır: Uzun ömürlülük, bakım gerektirmemes, yüksek bir enerji verimliliği ve gün ışığına eşdeğer bir ışık rengi.

LED"ler genellikle bir araç ömrü boyunca dayanırlar ve bunun dışında büyük ölçüde bakım gerektirmezler. Böylece, tıpkı yedek ampul tedariki gibi, ışık arızaları ve zahmetli akkor ampul değiştirme işleri, araç sürücüsü olarak sizin için artık geçmişte kaldı. Yüksek enerji verimliliği sayesinde başka maliyet avantajları da oluşmaktadır, çünkü LED farların düşük güç tüketimi, aynı zamanda yakıt tüketiminin de azalmasına katkı sağlamaktadır. Buna bağlı CO₂ tasarrufu sayesinde, çevre de kazançlı çıkmaktadır!

LED farların edinilmesi şu an için biraz daha pahalı olmasına rağmen: Belirtilen avantajlar sayesinde bu durum orta vadede göreceleşmektedir.

LED farların gün ışığına eşdeğer ışık rengi, yolun ve nesnelerin daha iyi fark edilmesini sağlamaktadır, gözler için daha rahat olduğu kanıtlanmıştır ve bu şekilde karanlıktaki yorgunluk belirtilerini önleyebilmektedir - gerçek bir güvenlik kazanımı.

Belirtilen "inkar edilemez gerçeklerin" yanı sıra bireysel tasarım özellikleri de LED teknolojisinden yanadır: LED farlar ve arka lambalar, benzersiz bir araç görünümüne katkı sağlamaktadır. Bu, ışıklar kapalıyken olduğu kadar, daha ziyade ışıkların açık olduğu durum için geçerlidir. Çünkü, daha önce belirtilen gün ışığına eşdeğer ışık rengiyle birlikte, benzersiz LED ışık imzası, araca gözle görülür bir imaj kazandırmaktadır.

Bir LED araç aydınlatması ile belirgin şekilde kitleden farklılık gösterirsiniz.